Gebruik van asbest: verleden, heden en toekomst 

Asbest is een minerale vezel die in de vrije natuur voorkomt en destijds ontgonnen werd in asbestmijnen om te verwerken in materialen, waaronder heel wat bouwmaterialen. Asbest werd vroeger veel gebruikt in de bouw omwille van een aantal goede eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen basen en tegen hoge temperaturen waardoor het een brandveilig materiaal is. Bovendien was het goedkoop. 

In België werd relatief veel asbest gebruikt gezien de lokale verankering van de asbestcementindustrie (o.a. Kapelle-op-den-Bos) enerzijds en de uitgebouwde wetgeving brandveiligheid in gebouwen anderzijds. 

Asbest werd destijds in meer dan 3000 soorten materialen verwerkt (voornamelijk in de bouw) en werd in ons land gebruikt tussen WO II en 1999.  golfplaten…

Al snel bleek het inademen van asbestvezels echter een belangrijk gezondheidsrisico in te houden op langere termijn. In eerste instantie wordt vooral bij werknemers die destijds werkzaam waren in de asbestindustrie of de verwerking van asbestmaterialen naast de gekende stoflong (asbestose) tevens een verhoogd risico op kanker vastgesteld. Om die reden werd het gebruik van asbest voor de vervaardiging van materialen in de meeste Westerse landen, waaronder ook België, aan banden gelegd en uiteindelijk volledig verboden. 

Zo keurde de Vlaamse Regering in 2018 het Actieplan Asbestafbouw  goed. Dit plan bevat verschillende maatregelen om Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. Dat wil niet zeggen dat alle asbest meteen moet verwijderd worden, maar stap voor stap wil ze: 

  • een zicht krijgen op alle asbest dat aanwezig is in onze gebouwen
  • niet-veilige toepassingen doen verwijderen. Enkel niet risicovolle asbesttoepassing mogen dan nog in een gebouw aanwezig zijn. Een asbesttoepassing is risicovol wanneer het een verhoogde kans heeft op het vrijstellen van asbestvezels. Beschadiging, veroudering of verwering werkt dit in de hand. 

In woningen en gebouwen die vóór 2001 werden gebouwd of verbouwd zijn er mogelijk asbesthoudende materialen aanwezig onder allerhande vormen: isolatie, vensterbanken, leien,